Wegwerpluiers maken 8% van ons aangeboden huisvuil uit. Mortsel kent ongeveer 300 geboortes per jaar. Per kind gaat het over meer dan 1 ton aan wegwerpluiers gedurende de luierperiode. De rekensom is snel gemaakt.
Deze wegwerpluiers maken het werk van onze vuilnisophalers niet makkelijk. Ik refereer dan naar de campagne van Igean: niet te zwaar, een mooi gebaar. Deze campagne klaagt terecht de te zware vuilniszakken aan en ook de burgemeester heeft het fenomeen van de te zware zakken met wegwerpluiers in de GRC en GR besproken.
Vanaf mei stapt Mortsel in het nieuwe Diftar-systeem in met als principe: 'De vervuiler betaalt.' We kunnen alvast stellen dat ouders met één of meerdere klein(e) kind(eren) flink zullen moeten betalen als ze gebruik maken van wegwerpluiers.
Nu, er is een alternatief; namelijk herbruikbare luiers. Deze zijn echter weinig gekend. De voordelen zijn legio: duurzaam, voordelig, ecologisch, hip, … De luiers zijn initieel “duur in aankoop”, maar aan de eindmeet kan het financieel voordeliger zijn voor ouders. De investering in wasbare luiers bedraagt ongeveer 600 à 700 euro en daartegenover staat momenteel een premie van de stad Mortsel ter waarde van 50% van de aankoopprijs, met een maximum van 75 euro uitgekeerd bij de aankoop van herbruikbare luiers. Wanneer er gekozen wordt voor herbruikbare luiers zal het restafval van de jonge ouders afnemen en krijgen zij dus de kans om te besparen op hun afvalverwerking.
Er wordt echter weinig gebruik gemaakt van de premie: in 2019 werd de premie 11 keer uitgekeerd en in 2020 werd de premie 17 keer uitgekeerd.
Ikzelf kreeg als kersverse ouder van de stad Mortsel, een bericht over de herbruikbare luiers drie maanden na geboorte van mijn kind. De meeste ouders hebben dan echt al hun keuze gemaakt.
Om een stimulerend effect te hebben, moet de premie ruimschoots vóór de bevalling gekend zijn. Wij zien hier een opportuniteit om de info te verstrekken aan en samen te werken met huisartsen en gynaecologen, apotheken, kinderopvanginitiatieven, allemaal gevestigd op Mortsels grondgebied, maar ook materniteiten in de buurt. Kind en Gezin neemt trouwens ook vòòr de bevalling contact op met de moeder in spe.
Ook de website van de stad moet hierin beter informeren. Als je in de zoekbalk ‘herbruikbare luiers’ intikt, kom je niet terecht op de pagina over de premie.
Om de investeringskost, die sommige ouders afschrikt, te verkleinen kan er een stedelijke lening of sociale tussenkomst worden gegeven aan minder begoede ouders om het gebruik van de herbruikbare luiers te stimuleren.
In Gent betaalt men bvb deels of volledig een huurpakket aan herbruikbare luiers terug. Zo kunnen gezinnen de herbruikbare luiers eerst uittesten met als doel permanent over te schakelen. Door het (deels) terugbetalen van een huurpakket aan herbruikbare luiers per kind worden gezinnen gestimuleerd om de keuze voor herbruikbare luiers te maken en op die manier een bijdrage te leveren aan het verminderen van de hoeveelheid huishoudelijk restafval.
Ook een verhoging van de premie kan de juiste stimulans geven om ouders te overhalen om de investering in herbruikbare luiers te doen. Voor sommige ouders kan de aanzienlijke investeringskost van 600-700 euro een drempel vormen.
voorstel van beslissing:
Stad Mortsel maakt een pamperplan op:
1) waarbij ingezet wordt op vroegtijdig informeren, actief promoten van de stedelijke premie en sensibiliseren rond herbruikbare luiers. Ze werkt hiervoor samen met verschillende partners/diensten die de ouders (in spe) kunnen bereiken.
2) Het stadsbestuur onderzoekt de mogelijkheid van een verhoging van de premie en deelt hun bevindingen mee aan de gemeenteraad.