context
Nu de energieprijzen erg gestegen moet er versneld ingezet worden op energiebesparende maatregelen, waarbij vooral onze huizen in het vizier komen.
Volgens internationale cijfers is België binnen de EU het land met de op één na hoogste CO2 uitstoot door woningen. Onder andere omwille van ons verouderde woningenbestand. Een ander cijfer, tegen 2050 wil Vlaanderen dat alle woningen een EPC hebben van minder dan 100 kWh/m², maar op dit moment is dit slechts het geval voor 5,6 % van de bestaande woningen. Met andere woorden moet nog ongeveer 95 % van de woningen (in meerdere of mindere mate) onder handen genomen worden op 28 jaar, of ruim 3 % van het woningenbestand per jaar. Dit is gebaseerd op Vlaamse cijfers, maar de situatie in Mortsel is, op basis van de gekende cijfers, gelijklopend. Het Mortselse woningbestand blijkt ook nog gevoelig ouder dan het Vlaamse gemiddelde. Zo is in Vlaanderen 41 % van de woningen gebouwd voor 1961, terwijl dit in Mortsel maar liefst 62 % is. Het huidig renovatieritme situeert zich rond de 1 %. Er is dus een grote versnelling noodzakelijk om nog maar in de buurt van de doelstelling te komen. De huidige renovatievereisten liggen nog substantieel boven de 100 kWh/m², wat betekent dat sommige woningen de komende drie decennia nog meer dan eens energetisch verbeterd zullen moeten worden. De Vlaamse regering verplicht vanaf 2023 om te renoveren tot label D, hetgeen gehaald wordt vanaf 400 kWh/m², bij verwerving van een woning.
Om tot de nodige versnelling te komen zijn op heel wat niveaus acties nodig, ook op het lokale niveau. Heel wat gegevens wijzen erop dat huizen die tot dezelfde straat, buurt en wijk behoren een zelfde renovatienood kennen. Dit wordt bijvoorbeeld aangetoond door de luchtfoto's die werden uitgevoerd om warmteverliezen via het dak vast te stellen en studies van het VITO die een dertigtal woningtypologieën bepaald heeft. Door in te zetten op collectieve renovatiegolven waarbij buren en wijkgenoten op een zelfde moment hun woning energetisch verbeteren zijn heel wat winsten te behalen: er kan gecoördineerd info worden verschaft, de woningtypologieën zijn vaak gelijkaardig en dus zijn er technisch vaak overeenkomsten, er bestaan mogelijkheden tot groepsaankopen en een groepsaanpak, een actievere hulp met betrekking tot het premie-, subsidie- en ondersteuningslandschap is mogelijk, er ontstaan afspraken en begrip op wijkniveau die meer gedragen worden door de buurt,... . Door als gemeente een actievere rol op te nemen en te voorzien in een belangrijke mate van ontzorging, is het ook mogelijk om de bewoners te activeren om over te gaan op renovatie. Deze renovatie heeft uiteraard niet enkel voordeel voor het energiegebruik en de klimaatimpact voor de maatschappij, maar ook heel wat voordelen voor de bewoners door een lagere energierekening, een gezonder binnenhuisklimaat, een modernere woning,...
voorstel van beslissing
Mortsel werkt nog deze legislatuur een pilootproject voor wijkrenovatie uit op basis van volgende principes:
- energiepositief;
- een hoge mate van ontzorging waarbij er vooral op toegezien wordt dat de meest kwetsbare groepen meegenomen worden;
- participatieve aanpak met bewoners waarbij desnoods deur aan deur gegaan wordt om bewoners te informeren en overtuigen;
- zowel technische als financiële ondersteuning.
Het project wordt uitgerold in een Mortselse wijk of een deel van een Mortselse wijk.